ITZIAR YAGÜE & PAUL SAN MARTIN
BESSIE SMITH in memoriam
Herriko Antzokia 20:00
Sarrera : 10€
“Hamar edo hamabi urtez Madrilgo lokalen zirkuituan ibili naiz, beti musika afroamerikarrari lotua. Niretzat, soula, funka, jazza ez dira konpartimentu itxiak, denek dute bluesa jatorri. Nire musikari laren une batean, konposizio propioak idazteko gogoak aginduta, horixe sortu zen, blues femenino klasikoa. Letrek garrantzi handia dute, une honetan bluesa abesten duen emakume gisa daukadan posizioa islatzen dutelako”.
————————————-
Ezinezkoa da emakumeek interpretatutako bluesean interes apur bat duenak Bessie Smith entzun ez izana. Ez dago musika genero honetan ahotsik handienaren erreferentziarik ez duenik. Billie Holidayk ere, jazzera emanagoa zen arren, badu Bessieren zerbait. Eta Holidayk buru-bihotzez indarkeria arrazista eta kriminalaren salatu bazuen Strange Fruit abestian –Estatu Batuetako Hegoaldean zuhaitzetatik urkatutako neska beltzak dira fruitu arraro horiek–, urratu egiten gaituen bluesa da berez Bessieren ibilia eta Mississippin izandako auto-istripu baten ondoren izan zuen heriotza: azalaren koloreak eragotzi behar bezala artatzea.
Itziar Yague kantari arabarrak Paul San Martin pianojole gipuzkoarrarekin garatuko duen **Itzi canta a Bessi ** proposamena, artista mitikoak duela mende bat ospetsu egin zituen kantuen inguruan osatuko da. Yagueren ahotsak gidatuko du entzulea bidegurutze hainbat bidegurutzetan barrena. «Kantu bakoitza testuinguruan jarriko dugu, eta Bessie Smithen irudiari buruzko ohar batzuk emango ditugu», zehaztu du. San Martinen laguntzat, bluesaren diva handiaren hamasei edo hamazazpi kantu eskainiko dituzte.
Emanaldia berezia da oso. Formatu murriztu hori “Erronka bat da, ez baitago beste instrumentu batzuen solorik. Baina Paul oso piano jotzaile fidagarria da», zehaztu du abeslariak, eta harekin banatuko du kantaldi aberats eta anitzaren ardura.
Kontzertuak bluesa izango da ardatz, jakina, baina ez da hamabi konpasen formula ospetsu eta multierabilira mugatuko. Itziar Yagüek argitu duenez, ragtime, stride, vodevil eta emakumezkoen blues klasiko estiloko piezak entzungo dira errepertorioan, konpositoreak jarraipena eman eta garatu nahi duen proposamen baten barruan, ez bakarrik bere musikarekin, baita bere figurarekin ere. “Bizitza abestien bidez kontatzea”. Eta oroitarazi nahi digu Bessie Smith gauza zela Ku Klux Klan bera kontzertu batetik makilaka botatzeko, duela ehun urteko gizartean bere sexualitatea askatasunez eta aurreiritzirik gabe bizi zuen emakumea izaki. Zoritxarrez, era beldurgarrian hil zen bere karreraren onenean.
——————————-
Paul San Martin pianoaren birtuoso nabarmena izateaz haratago doan artista dugu. Ipar Amerikako musikarekiko zaletasuna erakutsi duen artista izan da orain arteko ibilbidean. Pianista, abeslari, konpositore eta blues tradizioaren ezagutzaile sakona, bere bilakaera artistikoa jazz, rock and roll, gospel edo Rythm and Bluesetik hasi eta American Songbook katalogoaren azken ertzeraino iristen den eragin sorta handiaren emaitza dugu.
